آشنایی با ملات نسوز و کاربردهای آن
ملات نسوز یکی از مهمترین مصالح مورد استفاده در صنایع سنگین مانند فولاد، سیمان و پتروشیمی است. این ملات به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت، سایش و مواد شیمیایی، نقش حیاتی در استحکام و طول عمر سازههای صنعتی دارد. در این مقاله به بررسی کاربردها، ترکیبات و مزایای ملات نسوز در صنایع فولاد، سیمان و پتروشیمی خواهیم پرداخت.
ملات نسوز نوعی ترکیب ساختمانی است که در برابر دماهای بسیار بالا مقاوم بوده و برای اتصال یا پوشش دادن آجرها و سازههای نسوز به کار میرود. این ملات از مواد معدنی مقاوم به حرارت مانند آلومینا، سیلیس، زیرکونیا و اکسیدهای فلزی تشکیل شده است و بسته به نیاز صنعتی، دارای فرمولاسیونهای متفاوتی میباشد.
ملات نسوز چیست و انواع آن
ملات نسوز نوعی از مواد صنعتی است که در چیدن آجر های نسوز و پر کردن درزها و نقطه های خالی کوره های حرارت بالا استفاده می شود. این فرآورده به علت استقامت زیاد در مقابل گرما و آتش، جهت استفاده در حوالی کوره ها، قسمتهای گرمایی و محلهای دیگر که به مقاومت حرارتی نیاز دارند، کاربرد دارد. علاوه بر این، ملات نسوز این توانایی را دارد که در انبارها، سازه های صنعتی، فضاهای عمومی و حتی ساختمانهای مسکونی نصب شود و تا انهدام آتش را آسان کند و از گسترش آن را مجلوگیری نماید. این ماده غالبا در قسمت های اتصال آجرهای نسوز در کوره های صنعتی به کار گرفته می شود با این حال به عنوان لایه رسانا و عایق حرارت نیز می توان از آن استفاده نمود.
در کل ملات نسوز نوعی از ملات هاست که برای اتصال دادن در چیدن آجرهای نسوز در کوره های متفاوت صنعتی به کار گرفته می شود.
این ملات یک ماده ساختمانی است که اکثرا از سیمان، خاکستر، فیبرهای معدنی و سنگ دیاتومه مخلوط شده، تهیه میشود. این ملات ویژگی مقاومت به دمای بالا و آتش را داراست و درزمان ارتباط با دمای بالا، نمیسوزد و قسمت های درزداروخالی را پرمیکند. به این علت، ملات نسوز در سیستمهای آتشنشانی، قسمت های حفاظت در مقابل گرما و آتش، و همچنین در ساختمانهای تجاری و صنعتی جهت بالا بردن ایمنی در مقابل گرما و آتش مورد استفاده قرار میگیرد
ملات نسوز (Refractory mortard) به دو گروه ملات سبک و سنگین قسمت میشود و همچون یک متصل کننده و بایندر جهت چیدن آجرهای نسوز در کوره های گوناگون موجود در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده نوعی ملات مرغوب است که مشکلات حین مرحله های ساختن ملات را برای کاربر از میان برداشته و در چیدمان آجرها هنگام ساخت کوره استفاده می شود. به علاوه با پوشش درز میان آجرها مانع از ورود سرباره و خورندگی سیستم می شود.
مزایا و کاربردهای استفاده از ملات نسوز بجای ملات معمولی ساختمانی
در صنعت ساختوساز، انتخاب ملات مناسب برای اجرای پروژهها از اهمیت بالایی برخوردار است. در میان انواع ملاتها، ملات نسوز به دلیل مقاومت بالای آن در برابر حرارت، شوکهای حرارتی و مواد شیمیایی، جایگاه ویژهای دارد. اما ملاتهای معمولی نیز به دلیل مقرونبهصرفه بودن و دسترسی آسان، همچنان در بسیاری از پروژهها مورد استفاده قرار میگیرند.
آماده سازی ملات نسوز
قبل از استفاده از ملات نسوز لازم است که آن را به مدت چند دقیقه با یک همزن مناسب مخلوط کنید تا حدی که ملات به حالت خامه ای برسد. غلظت این ملات برای استفاده به روش ماله کشی فرموله شده است. در صورتی که استفاده به روش غوطه وری مد نظر دارید، لازم است مقدار درصدی آب به ترکسیب آن افزوده شود و دوباره مخلوط شود. هنگام مخلوط کردن ملات باید توجه داشته باشید که میکسر و ظروف مورد استفاده به طور کامل تمیز و عاری از هر گونه آلودگی باشد. همچنین برای پیشگیری از تبخیر آب درب ظروف را بسته و کاملا آب بندی کنید.
مزایای ملات های نسوز
- دارای استحکام مکانیکی بالا
- ضد ضربه و ضد سایش
- تحمل دمای بالا در زمان سرد گرم شدن تا ۱۱۰۰ درجه
انتخاب ملات نسوز به چه صورتی است ؟
از نظر اقتصادی و نصب آسان تر آجرچینی، یک ملات باید کارپذیری، قابلیت ماله کشی و خواص کاری خوبی داشته باشد. یک ملات با کارایی مناسب و حفظ آب عالی در محدوده ای از غلظت می تواند برای اتصالات بنایی و تخته ماله ای مانند پوشش سطحی دیوارها یا برای وصله و تعمیر استفاده گردد. وقتی به اتصال های قوی نیاز است، ملات های نسوز باید به قدر کافی حرارت ببینند تا پیوند سرامیکی ایجاد کند اما خاصیت درگدازی ملات باید به اندازه کافی بالا باشد تا در برابر ذوب یا جاری شدن از درزها در دماهای بالا مقاومت کند. مواد نسوز استفاده شده در ملات فراورده های نسوز در ساخت بسیاری از کوره ها و سایر مواد کاربرد دارد و می توان برای چیدمان آجرها، لایه خنثی بین هر نوع آجر، جلوگیری از هجوم سرباره و خورندگی و…. کاربرد دارد.
منبع: ملات نسوز